शिक्षकमा समयसापेक्ष परिवर्तन र विकासका लागि सीप र उत्पादनमूलक शिक्षा विधेयक कहिले ?

सत्य राम कासिछ्वा, सूर्यमढी ९, भक्तपुर ।  लामो समयदेखि देश नयाँ शिक्षा विधेयक निर्माणको संघारमा छ । शिक्षा विधेयकले देशको भविष्यलाई निर्धारण गर्दछ । बदलिँदो राजनीतिक व्यवस्था अनुसार शिक्षामा पनि समय सापेक्ष परिवर्तन हुनु अनिवार्य छ नै । नेपालमा २०४६ सालको जनआन्दोलनबाट निर्दलीय पञ्चायती व्यवस्थाको अन्त्य गरी बहुदलीय व्यवस्था स्थापना भई दक्षिण एसियाकै उत्कृष्ट संविधानमा […]

के नेपालमा फेरि राजतन्त्र फर्किनेछ,यसको प्रभाव के हुनेछ ?

डा. केदार कार्की ।  नेपालमा राजतन्त्रको पुनरागमनको बारेमा छलफल फेरि एकपटक तीव्र हुन थालेको छ। वास्तवमा, हालै पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाहका समर्थकहरूले काठमाडौंमा विशाल जुलुसहरू आयोजना गरे र फेरि एक पटक राजतन्त्र पुनस्र्थापनाको माग गरे। यी ¥यालीहरूमा, “नारायणहिटी खाली गर, हाम्रो राजा आउनुहुन्छ“ भन्ने अर्थ लाग्छ, राजाको दरबार खाली गर, राजा फर्किए, आदि जस्ता नाराहरू […]

गाँजा खेती स्वागतयोग्य छ तर धेरै गर्न बाँकी छ

डा. केदार कार्की, वरिष्ठ पशु चिकित्सक। गाँजा खेतीको इतिहास लगभग १२ हजार वर्ष पुरानो छ र यसलाई मानिसले उब्जाएको सबैभन्दा पुरानो बाली मध्ये एक मानिन्छ। यो शताब्दीयौंदेखि खुला ठाउँमा प्राकृतिक रूपमा बढ्दै आएको छ।हामीले हाम्रो वरिपरि गाँजाको बारेमा सुनेको हुनुपर्छ। धेरै मानिसहरूले यसलाई औषधिको रूपमा प्रयोग गर्छन्। नेपाल र भारतबाट इजरायल, इटाली र हल्याण्ड जस्ता […]

बर्ड फ्लूको नयाँ प्रजाति फेला पर्यो यो कति खतरनाक होला ?

डा. केदार कार्की वरिष्ठ पशु चिकित्सक। कोशी प्रदेशको सुनसरी जिल्लाको कोशी ग्रामीण नगरपालिका–६ स्थित श्री सप्तकोशी कृषि फार्ममा बर्डफ्लु संक्रमण पुष्टि भएको छ। संक्रमण नियन्त्रणका लागि नेपाल सरकारले तिव्र कदम चालेको छ।‘कुखुराको मासु चाहिँ नल्याउनू है ! बर्ड फ्लूको महामारी चलेको बेला कहाँ कुखुराको मासु खानु । बरु खसीको मासु वा राँगाको मासु भए पनि ल्याउनू, […]

वैदेशिक रोजगार र सहरीकरणले रित्तिँदै गाउँ

सुन्दर बगैंचा पनि गोडमेल हुन सकेन भने कुरुप र निरर्थक देखिन्छ । अहिले हाम्रा गाउँ बस्तीहरू त्यही अवस्थामा पुगेका छन् । ४० वर्षअघि गाउँमा जुन रौनक थियो, अहिले ती सबै कथाजस्तै लाग्छ । जतासुकै हरियाली, मौसम अनुसारका खेती, मिजासिला छिमेकी र आफन्तका कारण गाउँको महत्व नै बेग्लै थियो । अहिले ती गाउँ, गाउँ जस्ता रहेनन् […]

राजनीतिक अस्थिरता र खाद्य संकट

डा.केदार कार्की वरिष्ठ पशु चिकित्सक। जलवायु परिवर्तन, आर्थिक वा राजनीतिक अस्थिरता, र कीरा वा महामारी जस्ता चरम घटनाहरूले विश्वव्यापी रूपमा खाद्य असुरक्षा बढाउन सक्छ। यस्ता घटनाहरूले कृषि र मत्स्यपालनको उत्पादकत्व घटाएर र खाद्य वितरण र सार्वजनिक सेवा वितरणमा बाधा र्पुयाएर आफूमा निर्भर मानिसहरूको जीवनलाई खतरामा पार्छन्। एक नयाँ अध्ययन अनुसार, आगामी २० वर्षमा विश्वव्यापी रूपमा […]

माघे संक्रान्ति घिउ, चाकु, तरुल र पिडालु

भौगोलिक, जातीय र सांस्कृतिक विविधता रहेको नेपालमा एकै दिन पर्ने र एउटै नामको पर्वलाई पनि बिभिन्न भेग र समुदायमा बिभिन्न ढङ्गले मनाउने प्रचलन छ । यसको उदाहरण माघे सङ्क्रान्ति पर्व हो । मकर सङ्क्रान्तिको अर्को नाम माघे सङ्क्रान्ति हो । यो पर्व माघ महिनाको सुरूवातको दिन अर्थात् माघ १ गतेको दिन पर्दछ । यस पर्वलाई […]

लोकतन्त्र, सामाजिक सञ्जाल र अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता

डा.केदार कार्की इन्टरनेट अघि, टेलिभिजन च्यानलहरू र रेडियो फ्रिक्वेन्सीहरू जस्ता यसको सक्षम पूर्वाधारहरूमा पहुँच सीमित गर्ने बाधाहरूको कारण केही खेलाड़ी हरू सार्वजनिक बहसमा भाग लिन सक्षम थिए। डिजिटल प्लेटफर्महरूले प्रयोगकर्ता–उत्पन्न सामग्रीको लागि खुला अनलाइन समुदायहरू सिर्जना गरेर यो ढोका तोड्यो, सम्पादकीय नियन्त्रण बिना र कुनै शुल्क बिना प्रकाशित हुन थाल्यो । यसले सार्वजनिक छलफलमा सहभागिता […]

देशभक्ति र नैतिकता सहितको उत्पादनमूलक शिक्षा विधेयक कहिले ?

देश नयाँ शिक्षा विधेयक निर्माणको संघारमा छ । शिक्षा विधेयकले देशको भविष्यलाई निर्धारण गर्दछ । बदलिँदो राजनीतिक व्यवस्था अनुसार शिक्षामा पनि समय सापेक्ष परिवर्तन हुनु अनिवार्य छ । नेपालमा २०४६ सालको जनआन्दोलनबाट निर्दलीय पञ्चायती व्यवस्थाको अन्त्य गरी बहुदलीय व्यवस्था स्थापना भई दक्षिण एसियाकै उत्कृष्ट संविधानमा राजालाई पनि राखियो । वि सं २०५२ बाट सुरु भएको […]

सामाजिक सञ्जालहरू अस्थिर समाज : फेक न्युज

नेपालमा मात्रै होइन सामाजिक सञ्जालमा विश्वव्यापीरूपमा ‘फेक न्युज’ अर्थात ‘झुठो समाचार’ चुनौतीको रूपमा देखापरेको छ । त्यसैगरी उद्योगधन्दा, व्यवसाय, अर्थतन्त्र, समाज, परिवार र व्यक्तिगत तहमा पनि सामाजिक सञ्जालसँग सम्बन्धित र साइबर क्राइमका घटनाहरू प्रशस्तै सुन्न र पढ्न पाइन्छ । सामाजिक सञ्जालको दुरुपयोगले पारिवारिक विखण्डन हुने खालका सामाजिक अपराधका घटनाहरु पनि हुने गरेका छन् । विश्वभर […]