स्वस्थ सुखद र सुरक्षित तिहार

डा.केदार कार्की वरिष्ठ पशु चिकित्सक यो वर्षको त्यो समय हो जब हामी सबै उत्साहित र सबैभन्दा शुभ र मनपर्ने चाडहरू मध्ये एक, तिहार  मनाउन तयारी  मा  छौं। बत्ती, मिठाई, मिठो  खाना, पटाखा हरु  र अन्य कर्मकाण्डका कारण सबैले रमाइलो गर्ने पर्व हो ।हामी सबै तिहार को पर्खाइमा छौं। यो बेला , मानिसहरू एकअर्कासँग घुलमिल हुन्छन् […]

धर्मको नाममा चाडपर्वमा वातावरणमा हानि !

डा केदार कार्की   यदि हामी शब्द र कर्मको भिन्नतालाई स्पष्ट रूपमा अनुभव गर्न चाहन्छौं भने धर्मलाई वातावरणको लेन्सबाट हेर्नुपर्छ। हाम्रा धार्मिक ग्रन्थमा नदीहरूलाई आमाको दर्जा दिइएको छ तर अर्कोतर्फ गंगा-यमुनाजस्ता नदीहरूलाई संसारकै सबैभन्दा प्रदूषित नदीमा परिणत गर्छौं। हामी विभिन्न प्राणी र रुखलाई देवता मान्छौं भने अर्कोतिर नष्ट गर्नमा कुनै कसर बाँकी राख्दैनौं। हावा र पानी […]

चाडपर्वको बेला मासु सेवनमा होसियारी नगरेमा रोग लाग्न सक्छ

डा.केदार कार्की सेवानिवृत्त वरिष्ठ पशु चिकित्सक  चाडपर्वको बेला नेपालीहरुको भान्छामा विभिन्न परिकारका खानेकुरा पाक्छन । ती विभिन्न परिकार मध्ये प्रमुख मानिन्छ मासु । चाडपर्वको बेला नेपालमा मासुका विभिन्न परिकार बनाएर खाने चलन छ । तर मासु कति खाने ? कस्तो मासु खाने ? मासु खाँदा के–कस्ता कुरामा सावधानी अपनाउने ? भन्ने चेतना निकै कम भएको […]

मुख्य चाडपर्वहरुमा मात्र किन बजार अनुगमन ?

पूर्वीय संस्कृति सबैभन्दा पुरानो, समृद्ध र वैज्ञानिक छ। चाडपर्व, परम्परा र पूजाआजालाई संस्कृतिअनुसार नै पूरा गर्छौं । हरेक चाडपर्वको वैज्ञानिक महत्व छ, हाम्रा हरेक चाडपर्व जीवनशैली, खानपान, बाली र प्रकृतिमा आएको परिवर्तनमा आधारित हुन्छन् । हाम्रा चाडपर्वहरूमा पौराणिक कथाहरू उल्लेख भएसँगै खगोलीय घटनाहरू, पृथ्वीको वातावरण, मानव मनोविज्ञान र सामाजिक कर्तव्यहरूका पाठहरू पनि झल्किन्छन्। हाम्रो जीवनमा […]

खर्चिलो,भड्कीलो तिज र महिला

हरितालिका तीज हिन्दू नारीहरूले मनाउने एउटा महत्त्वपूर्ण चाड हो । यो चाड भाद्र शुक्ल द्धितियादेखि पञ्चमी सम्म ४ दिन मनाइन्छ । यसलाई छोटकरीमा तिज मात्रै पनि भनिन्छ ।तीजमा भगवान शिवको आराधना गरिनुका साथसाथै नाचगान मनोरञ्जन समेत गर्ने गरिन्छ । तिज पर्व नेपालि महिलाहरुको पारम्परिक पर्व हो, जसमा तिहार, छठ, दसैँ आदि पर्वहरू जस्तै धूमधाम सँग […]

तीज बजारको कब्जामा

नारीको महान् पर्व हरितालिका तीजका कारण सामान किनेमेल गर्नेको भिडले सहरबजार तातिरहेको छ। ओइलाएको बजारलाई तीजले ब्युँताउने काम गरेको छ। सहरका अधिकांश फेन्सी पसल, पार्टी प्यालेस, कस्मेटिक सुनचाँदी पसल, फुटपाथदेखि सुपरस्टोरसम्म तीजको किनमेल गर्नेको भिड लागेको छ। अझ जताजतै घन्किरहेको तीजको भाकाले बजारमा विशेष रौनक छाएको देखिन्छ। नेपाली महिलाले हर्ल्षोल्लासका साथ मनाउने तीजका अवसरमा हुने […]

शिक्षाको स्तर खस्किनुको कारण नीतिगत भ्रष्टाचार 

अहिले सबैभन्दा बढी चर्चाको विषय बनेको छ शिक्षाक्षेत्र । स्थानीय, प्रदेश तथा संघीय गरी तीन तहको सरकारले शिक्षाक्षेत्रलाई प्राथमिकता दिइए तापनि एसईई तथा कक्षा १२ को नतिजाको कारण  शिक्षाको स्तर खस्केको देखाउँछ । एकातिर उत्तीर्ण भएका विद्यार्थीहरू समाज अनुकूल व्यवहार प्रदर्शन गर्न सकिरहेको छैन भने अर्कोतिर शैक्षिक बेरोजगार उत्पादनले विदेश पलायन हुँदा युवा विहिन देश […]

उत्पादनमूलक शिक्षाको लागि शिक्षा विधेयकमा नीतिगत संशोधन अनिवार्य

नेपालको सामुदायिक विद्यालयका अधिकांश शिक्षक कुनै न कुनै राजनीनिक दलका सदस्य छन् । राजनीतिक दलका कार्यक्रम तथा गतिविधिमा प्रत्यक्ष र सक्रिय रुपमा शिक्षक संलग्न हुनुको पछाडि समाजको तल्लो तहमा जनताको दैनिकीसँग प्रत्यक्ष संलग्न र सरोकार राख्नु नेपाली समाजको वास्तविकता हो । यसरी राजनीतिक दलले शिक्षकलाई अधिवेशन, सम्मेलनमा प्रतिनिधि बनाइ पेशागत सुरक्षा दिने नाउँमा दलनिकट संगठनमा […]

शिक्षामा बिभेदिकरणकाे एउटा रुप

सत्य र अालाेचनात्मकता रुखाे हुन्छ,त्यसलाई स्वीकार गर्न नसक्ने मूर्ख हाे । _ महात्मा गान्धी अबिभाबकले शिक्षकलाई गाली गर्नुकाे अर्थ उनिहरु प्रतिकाे द्धेष हाेइन,बिश्वास हाे।शिक्षकले चाहे गर्न सक्छन् भन्ने भावना हाे।त्यहीँ भाबनाकै कारण अबिभाबकहरुले शिक्षक प्रती अाैला उठाएका हुन्।शिक्षकले मेहनत गर्याे भने अलिकति भएपनि राम्रो गर्न काेशिष गर्याे भने केही हुन्छ भन्ने बिश्वास छ अबिभाबकमा।तर दुर्भाग्य […]

विचारको उच्चताबाेध र सफल प्रयाेग

कुनै पनि विचार वा दर्शन(फिलाेसफी) मूलत:कुनै पनि राज्य तथा समाजलाई गति दिन वा समाजमा भएका थुप्रै बहुअायामिक महत्वकांक्षाहरुलाई सम्बाेधन गर्नका लागि।सजिलाे हाेस् भनेर स्थापित गरेका हुन्छन्। बिशेषत:ती बिचार र दर्शनहरुले लामाे समयकाे कालखण्डरुमा समाज सँगै राज्यकाे बिकाशक्रमलाई कसरी जाेडेर हेर्न सक्छ।र त्यसले समाजकाे गतिलाई बृहत्तर हितमा लानकाे लागि समयअनुकुल काम गर्न सकेकाे छकि?छैन भन्ने कुराले […]