अर्थतन्त्रकाे मेरुदण्ड नै शिक्षा

– नविन गाउँले  “तिम्रो सम्पूर्ण शरिरको संरचना तिमी कति स्वस्थ छौ भन्ने कुराले निर्भर गर्छ ”ओशो चीन अब केही दशकमा अमेरिकालाई उछिन्दै अर्थतन्त्रमा बादशाहा बन्ने होडमा छ।त्यो अनुरुप उसले आफ्नो सम्पूर्ण रणनीतिलाई व्यापक रुपमा परिचालित पनि गरिरहेको छ।अर्थतन्त्रमा उ कसरी बलशाली हुदैछ?यसको मक्सद के होला त ? चीन यति सफल हुनुको कारण के हुनसक्ला?मुख्य कुरा […]

मिथिलाको नयाँ वर्ष जुड–शीतलः वातावरण संरक्षण र जनचेतनाको प्रतीक

डा. केदार कार्की। (अप्रिल १४) “सतुआनी“ को पर्व हो र  (अप्रिल १५) “जुड–शीतल“ अर्थात् बिहारको मिथिलाको नयाँ वर्ष हो। सतुआनीको यो पर्व बिहारमा मात्र नभई उत्तर प्रदेश र नेपालका केही भागहरूमा पनि रबि बाली काट्ने समयमा मनाइन्छ। शीतलताको लोक पर्व, जुड–शीतल, १४ अप्रिलदेखि सुरु हुँदैछ। मिथिलामा यसलाई नयाँ वर्षको रूपमा मनाइन्छ। जुधा शीतलमा, सम्पूर्ण समाजले […]

भ्रष्टचारीलाई कीरा परेन ?

नविन गाउँले । एक समय भ्रष्टाचारीलाई कीरा परोस् भन्ने अभियानले जनमानसमा एक–किसिमले आमसञ्चार गरेको थियो।ध्यान आकर्षित बनाएको थियो। त्यो अभियान अहिले कहाँ पुग्यो त्यो भने थाहा भएन,यद्यपि भ्रष्टाचारीहरुलाई भने कीरा पर्दै परेन ? नेपाली समाजमा आम रुपमा ब्याप्त परम्परागत र शाष्त्रिय अबैज्ञानिक यस्ता अबधारणाहरु छन् जो सराप्दा लाग्छ भन्ने खालका अबधारणाहरु हामी भ्रष्टाचार जस्तो जघन्य […]

नेपालमा राजतन्त्रको माग फेरि किन उठ्यो ?

डा. केदार कार्की। फेरि एकपटक यस्तो समाचार आइरहेको छ, जुन राजतन्त्र पुनस्र्थापनाको मागसँग सम्बन्धित छ। के नेपाललाई फेरि हिन्दू राष्ट्र घोषणा गरिनेछ? नेपाल लामो समयसम्म विश्वको एक मात्र हिन्दू राष्ट्र थियो, तर प्रजातन्त्रको आगमन पछि यसलाई धर्मनिरपेक्ष घोषणा गरियो। अहिले देशमा राजतन्त्र समर्थकहरूले आवाज उठाइरहेका छन् र उनीहरू भन्छन् कि लोकतन्त्रको व्यवस्था खारेज गरिनुपर्छ र […]

यथा राजा तथा प्रजा तथा राजा कालस्य करणम्

डा. केदार कार्की। तत्कालीन राजा वीरेन्द्रको वंशनाशपछि राजा बनेका ज्ञानेन्द्र शाहमा फेरि राजा बन्ने महत्त्वाकांक्षा जाग्दा उनको पक्षमा शुक्रबार राजावादीले काठमाडौंमा प्रदर्शन गर्दा अराजकता र हिंसात्मक गतिविधि भयो। संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र सहितको नयाँ संविधानपछि जनताले मुलुकमा तीव्र आर्थिक विकासको अपेक्षा गरेका थिए। तर मुलुकको सीमित स्रोत साधन र संविधान निर्माणपछिका संरचना निर्माणमै सरकार र राजनीतिक […]

नेपालमा प्रजातन्त्र विरुद्ध हिन्दू राजतन्त्रको लडाइँ

डा. केदार कार्की। पछिल्लो समय नेपालमा पुनः व्यवस्था परिवर्तनको बहस सुरु भएको छ । सामाजिक सञ्जाल र घरघरमा राजतन्त्र आउनैपर्छ, आउनु नै हुँदैन र छिमेकी मुलुकले जस्तो परिस्थिति निर्धारण गर्छ, सोहीअनुसार हुन्छ भन्नेजस्ता विभिन्न अभिव्यक्ति सार्वजनिक हुन थालेका छन् ।नेपालमा फेरि एकपटक राजनीतिक उथलपुथल बढेको छ। यसपटकको लडाइँ राजनीतिक दलहरू बीचको होइन, राजतन्त्र र लोकतन्त्र […]

के नेपाल फेरि हिन्दू राष्ट्र बन्ला ?

डा. केदार कार्की। पछिल्लो १७ वर्षमा नेपालमा १४ वटा सरकार परिवर्तन भएका छन्। लोकतन्त्रको जीवन्तता कायम राख्न राजनीतिक स्थिरता, लोकतान्त्रिक स्थिरता, लोकतान्त्रिक संस्थाहरूको कार्यप्रणाली, नेताहरूको नेतृत्व, जनताको सहभागिता सबै आवश्यक छन् तर नेपालका राजनीतिक दलहरू लोकतन्त्रको सौन्दर्य कायम राख्न असफल भएका छन्। एकअर्काको विरोध गर्न, एकअर्कालाई हराउन र सरकारमा रहन उनीहरू शक्ति समीकरणमा अल्झिएका छन्। […]

हामी भीड मानसिकताबाट बच्नुपर्छ

डा. केदार कार्की। ईसापूर्व चौथो शताब्दीमा प्लेटोले लोकतन्त्रलाई यी शब्दहरूले सजाएका थिए। यस महान दार्शनिकको विचार थियो कि लोकतन्त्र सुशासनको लागि उपयुक्त प्रणाली होइन। उनले लोकतन्त्रलाई भिडतन्त्रको रूपमा व्याख्या गरे किनभने यस प्रणालीमा सक्षम र बुद्धिमान मानिसहरूले भन्दा अयोग्य भिडले शासन गर्छ। प्लेटोका अनुसार, सबैभन्दा राम्रो शासन प्रणाली अभिजात वर्ग हो। उनका अनुसार, अभिजात वर्गमा, […]

के राजतन्त्र भ्रष्ट लोकतन्त्र भन्दा राम्रो हुन्छ ?

डा. केदार कार्की। लोकतन्त्र अन्य राज्य प्रणालीहरू भन्दा राम्रो छ किनकि यो जनताको शासन हो। विश्वले विगतका तीता अनुभवहरूबाट सिकेर लोकतान्त्रिक प्रणालीलाई जन्म दिएको छ। धेरै साना–ठूला क्रान्तिहरूबाट जन्मिए पनि, आधुनिक संसदीय लोकतन्त्र विश्वमा धेरै सुस्त गतिमा विकसित भएको छ। यी पनि जनताको इच्छालाई प्रतिनिधित्व गर्ने यस प्रणालीका केही आधारभूत विशेषताहरू हुन सक्छन्। १. शक्ति […]

छाडा कुकुर बेसहारा पशु या जनजीवन दोषी को ?

डा. केदार कार्की वरिष्ठ पशु चिकित्सक। आवारा जनावर भन्नाले सडकमै जन्मिएका र कहिल्यै आफ्नो स्वामित्वमा नराखिएका, घर नभेटिएका र सडकमा घुम्न थालेका हराएका जनावर, घरबाट निकालिएका वा सडकमा छाडिएका त्यागिएका जनावर, मालिकले त्यागेका जनावर, कुनै पनि सरकारी वा गैरसरकारी संस्था, पशु चिकित्सा अस्पताल, गोशाला वा दुग्ध फार्मले त्यागेका जनावरलाई बेकार जनावर भनेर परिभाषित गरिन्छ।आवारा जनावरहरू […]